|
|
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | Broń drzewcowa jest jedną z typów broni białej - obok broni siecznej i obuchowej. Używana zarówno przez piechotę jak i kawalerię od
| + | #REDIRECT [[Broń drzewcowa]] |
| − | czasów starożytnych do niemal nam współczesnych. Jej główną cechą charakterystyczną jest osadzenie żeleźcca na drzewcu długości
| |
| − | dorosłego człowieka lub większym.
| |
| − | | |
| − | Zachowując ten podział często ten sam typ broni może należeć do broni drzewcowej jak i obuchowej - właśnie w zależności od długości
| |
| − | rękojeści. Jest to jednak podział funkcjonalnie poprawny - walka [[Korbacz|korbaczem]] o długości drzewca przekraczającej 2 metry
| |
| − | z pewnością różni się od walki [[Kiścień|kiścieniem]] o długości rękojeści około 50 cm - choć obie te bronie są spokrewnione
| |
| − | (są odmianami [[Cep_Bojowy|cepa bojowego]]), a ich nazw często używa się zamiennie.
| |
| − | | |
| − | Na końcu drzewca broni drzewcowej osadzone jest żeleźcce, przeznaczone zazwyczaj do kłucia, czasem również cięcia.
| |
| − | | |
| − | Do broni drzewcowej zalicza się zarówno służące do walki wręcz [[Włócznia|włócznie]], [[Rohatyna|rohatyny]], [[Lanca|lance]], jak i
| |
| − | miotane [[Oszczep|oszczepy]], [[Dziryt|dziryty]] oraz służące do kłucia [[Pika|piki]], [[Szydło|szydła]] czy [[Kopia|kopie]] - no i
| |
| − | oczywiście uniwersalna w tych trzech rolach, dobrze nam znana [[Kosa_Bojowa|kosa bojowa]].
| |
| − | | |
| − | == Budowa broni drzewcowej ==
| |
| − | Rysunek poniżej przedstawia ogólną budowę broni drzewcowej. Kolejno:
| |
| − | | |
| − | [[Grafika:Budowa_broni_drzewcowej.png|center]]
| |
| − | | |
| − | # grot
| |
| − | # drzewce
| |
| − | # temblak
| |
| − | # uchwyt
| |
| − | # strzemiączko
| |
| − | # tylec
| |
| − | # tarczka ([[kopia]])
| |
| − | # przewężony uchwyt ([[kopia]])
| |
| − | | |
| − | Część z opisanych elementów jest charakterystyczna tylko dla broni drzewcowej używanej wyłącznie przez konnicę (tarczka, strzemiączko -
| |
| − | występujące np. w [[Kopia|kopii]]).
| |
| − | | |
| − | Rysunek poniżej opisuje części składowe żeleźcców różnych typów. Trzy pierwsze to groty broni kłującej, dwa kolejne stanowią połączenie
| |
| − | różnych elementów broni białych - zarówno kłujących jak i siecznych. Te części to:
| |
| − | | |
| − | [[Grafika:Bronie_drzewcowe_-_groty.png|center]]
| |
| − | | |
| − | # liść
| |
| − | # żeberko
| |
| − | # tuleja
| |
| − | # skrzydełko
| |
| − | # grot
| |
| − | # poprzeczka
| |
| − | # wąs
| |
| − | # topór
| |
| − | # hak
| |
| − | # chwast
| |
| − | # drzewce
| |
| − | # kolec | |
| − | | |
| − | Groty przedstawione na rysunku powyżej posiadają różną, zależną od zastosowania konstrukcję. Pierwszy jest typowym prostym grotem
| |
| − | kłującym w formie liścia, drugi oraz trzeci posiadają już części nie pozwalające na zby? głęboką penetrację po zadanym ciosie, chroniąc
| |
| − | tym samym przed wyrwaniem broni. Trzeci z grotów dodatkowo zaopatrzony jest w wąs wzmacniający jego osadzenie na drzewcu. Czwarty
| |
| − | rysunek przedstawia [[Halabarda|halabardę]] - słynną broń piechoty szwajcarskiej, będącą połączeniem broni obuchowej (topór)
| |
| − | z kłująco - sieczną (szeroki grot) - choć najczęściej [[Halabarda|halabardy]] bojowe miały grot kłujący. Piąty rysunek przedstawia
| |
| − | [[Gizarma|gizarmę]] - to zachodnioeuropejska broń, wywodząca się prawdopodobnie od francuskiego narzędzia do trzebienia krzaków -
| |
| − | za jej polski odpowiednik można uznać [[Rohatyna|rohatynę]].
| |
| − | | |
| − | Kolejny rysunek przedstawia odmiany plebejskiej (i chłopskiej) broni drzewcowej - są to kolejno [[Kosa_Bojowa|kosa bojowa]] z
| |
| − | wyszczególnionymi metalowymi okuciami (1) wzmacniającymi mocowanie, [[Sierp_bojowy|sierp bojowy]], [[Widły_bojowe|widły bojowe]] z
| |
| − | ostrymi zębami (2) odstającymi od poprzecznej do drzewca sztabki jak w [[Młot_Lucereński|młocie lucereńskim]], [[morgenstern]] - czyli
| |
| − | "po swojsku" ''gwiazda zaranna'' - forma maczugi, jej nazwa często przypisywana jest również odmianie [[Kiścień|kiścienia]].
| |
| − | Za [[morgenstern|morgensternem]] przedstawiono [[korbacz]].
| |
| − | | |
| − | Ostatni rysunek przedstawia [[Cep_bojowy|cep bojowy]]. Jego części to: (3) wzmocniony ostrymi okuciami bijak, (4) metalowe ogniwa
| |
| − | zwane cepigami, (5) cepisko, wykonane najczęściej z dębu, zwane również dzierżakiem.
| |
| − | | |
| − | [[Grafika:Bronie drzewcowe - przyklady copy.png|center]]
| |
| − | | |
| − | Na rysunku poniżej jako pierwsza pokazana została [[partyzana]], która w okresie swej największej świetności na zachodzie Europy
| |
| − | wyparła [[Halabarda|halabardę]], następnie jest [[glewia]] - używana już w XII wieku we Włoszech, rozpowszechniona w Europie w XIV wieku -
| |
| − | grot o formie jednosiecznego noża, później uzupełniony o kłujące pionowe kolce widoczne na rysunku. Drzewce glewii miało długość
| |
| − | od 2 do 2,5 metra. Od XVI wieku [[glewia]] stała się bronią paradną (zresztą to samo spotkało w końcowym okresie ich rozwoju
| |
| − | [[Halabarda|halabardę]] oraz [[Partyzana|partyzanę]]). Broń podobna do [[Glewia|glewii]] wykształciła się w Japonii - była to
| |
| − | [[naginata]]. Ostatni pokazany jest [[berdysz]] - broń szczególnie znana wojskom polskim z walk z Moskwą, aczkolwiek w Europie używana
| |
| − | już od XIV wieku. Jest to broń w postaci olbrzymiego [[Topór_Bojowy|topora bojowego]] na stylisku o długości przekraczającej 150 cm,
| |
| − | a więc kolejna broń na pograniczu dwóch klas - broni drzewcowych i obuchowych.
| |
| − | | |
| − | [[Grafika:Bronie_drzewcowe_-_przyklady2.png|center]]
| |
| − | | |
| − | [[Kategoria:Ekwipunek]]
| |
