Miary

Z ArkadiaWiki
Jump to navigation Jump to search
                       MIARY CIAL WSZELAKICH


    Jako, ze w swiecie znanych jest wiele systemow miar i nieodzowne stalo
 sie ich uzywanie, wiec na wspolnym spotkaniu kupcow, podroznikow i uczonych
 owej zacnej uczelni, ustalono, co ustalono, a jest to niepodwazalne w 
 swietle prawa i obyczajow. O przydatnosci uzywania jednolitych miar nie
 trzeba zapewne nikomu przypominac, acz dla uwydatnienia problemu podam fakt,
 ze poprzez roznice miedzy poszczegolnymi miarami bogacili sie nieuczciwi kupcy,
 skracajac dlugosc preta mierniczego, czesto nawet o stope. Od dzis nie ma
 takiego problemu, bowiem na kazdym ratuszu w krolestwie winien wisiec
 pret mierniczy rowny 4 lokciom, aby nieuczciwi i ludzie zlych zamiarow nie
 bogacili sie kosztem niewiedzacych. W kazdym ratuszu powinna tez znajdowac 
 sie waga miejska.

                          A oto co ustalono: 

 Miary cial plynnych:
 
   Beczka     - 25 garncy
   Garniec    - 4 kwarty
   Kwarta     - 4 kwaterki
   Kwaterka   - 2 polkwaterki

 Spotykane sa takze czesto inne miary (w barbarzynskich krolestwach), jak:
 
   Beczka     - 40 wiader
   Wiadro     - 10 sztofow
   Sztof      - 2 polsztofy

 Miary cial sypkich:

   Korzec     - 4 cwierci
   Cwierc     - 8 garncy
   Garniec    - 4 kwarty

 Miary dlugosci:
   
   Sazen      - 3 lokcie albo 6 stop
   Lokiec     - 2 stopy albo 24 cale
   Stopa      - 12 cali
   Cal        - 12 linji
   Linja      - 2 milimetr

 Przy pomiarach gruntu zas:
   
   Sznur      - 10 pretow
   Pret       - 10 precikow
   Precik     - 10 lawek
   Pret       - 15 stop albo 7 i 1/2 lokcia

   Wloka      - 30 morgow
   Morg       - 300 pretow kwadratowych
   Pret kw.   - 225 stop kwadratowych
   Morg       - 16785 lokci kwadratowych
   3 wloki stanowia jeden lan.

 Miary wagi:

   Cetnar     - 4 kamienie
   Kamien     - 25 funtow
   Funt       - 32 luty
 
 Niektore drobne przedmioty liczymy na tuziny; tuzin ma 12 sztuk, wielki 
 tuzin (gros) ma 12 tuzinow (144 sztuki). Snopy zboza, owoce, jaja etc.
 liczymy na kopy i mendle.

   Kopa        - 4 mendle
   Mendel      - 15 sztuk

 Sztuka przedziwa ma 4 przedziona
   Przedziono  - 3 motki
   Motek       - 20 pasm
   Pasmo       - 24 nici

 Nic grubej przedzy ma w pasmie 4 lokcie, a nic cienkiej 3 lokcie.

 Miary wagi aptekarskiej:

 Funt aptekarski jest mniejszy od funta handlowego o jedna osma.

   Funt aptekarski - 12 uncji
   Uncja           - 8 drachm
   Drachma         - 3 skrupuly
   Skrupul         - 20 granow

 Miary papieru:
 
   Bela         - 10 ryz
   Ryza         - 20 libr
   Libra        - 24 arkusze
 
 Libra papieru drukarskiego ma 25 arkuszy.


 Wszystko to zostalo napisane z nakazu krolewskiego, aby zachowac dla
 potomnych to co ustalono. Rada obradowala 4 dni i noce i ustalila ku
 dobru ogolnemu to, co ustalila.
 
                                            Spisal:
                                      Bromen z Oxenfurtu.