Tekst źródłowy strony Bronie drzewcowe

Broń drzewcowa jest jedną z typów broni białej - obok broni siecznej i obuchowej. Używana zarówno przez piechotę jak i kawalerię od
czasów starożytnych do niemal nam współczesnych. Jej główną cechą charakterystyczną jest osadzenie żeleźcca na drzewcu długości
dorosłego człowieka lub większym.

Zachowując ten podział często ten sam typ broni może należeć do broni drzewcowej jak i obuchowej - właśnie w zależności od długości
rękojeści. Jest to jednak podział funkcjonalnie poprawny - walka [[Korbacz|korbaczem]] o długości drzewca przekraczającej 2 metry
z pewnością różni się od walki [[Kiścień|kiścieniem]] o długości rękojeści około 50 cm - choć obie te bronie są spokrewnione
(są odmianami [[Cep_Bojowy|cepa bojowego]]), a ich nazw często używa się zamiennie.

Na końcu drzewca broni drzewcowej osadzone jest żeleźcce, przeznaczone zazwyczaj do kłucia, czasem również cięcia.

Do broni drzewcowej zalicza się zarówno służące do walki wręcz [[Włócznia|włócznie]], [[Rohatyna|rohatyny]], [[Lanca|lance]], jak i
miotane [[Oszczep|oszczepy]], [[Dziryt|dziryty]] oraz służące do kłucia [[Pika|piki]], [[Szydło|szydła]] czy [[Kopia|kopie]] - no i
oczywiście uniwersalna w tych trzech rolach, dobrze nam znana [[Kosa_Bojowa|kosa bojowa]].

== Budowa broni drzewcowej ==
Rysunek poniżej przedstawia ogólną budowę broni drzewcowej. Kolejno:

[[Grafika:Budowa_broni_drzewcowej.png|center]]

# grot
# drzewce
# temblak
# uchwyt
# strzemiączko
# tylec
# tarczka ([[kopia]])
# przewężony uchwyt ([[kopia]])

Część z opisanych elementów jest charakterystyczna tylko dla broni drzewcowej używanej wyłącznie przez konnicę (tarczka, strzemiączko -
występujące np. w [[Kopia|kopii]]).

Rysunek poniżej opisuje części składowe żeleźcców różnych typów. Trzy pierwsze to groty broni kłującej, dwa kolejne stanowią połączenie
różnych elementów broni białych - zarówno kłujących jak i siecznych. Te części to:

[[Grafika:Bronie_drzewcowe_-_groty.png|center]]

# liść
# żeberko
# tuleja
# skrzydełko
# grot
# poprzeczka
# wąs
# topór
# hak
# chwast
# drzewce
# kolec

Groty przedstawione na rysunku powyżej posiadają różną, zależną od zastosowania konstrukcję. Pierwszy jest typowym prostym grotem
kłującym w formie liścia, drugi oraz trzeci posiadają już części nie pozwalające na zby? głęboką penetrację po zadanym ciosie, chroniąc
tym samym przed wyrwaniem broni. Trzeci z grotów dodatkowo zaopatrzony jest w wąs wzmacniający jego osadzenie na drzewcu. Czwarty
rysunek przedstawia [[Halabarda|halabardę]] - słynną broń piechoty szwajcarskiej, będącą połączeniem broni obuchowej (topór)
z kłująco - sieczną (szeroki grot) - choć najczęściej [[Halabarda|halabardy]] bojowe miały grot kłujący. Piąty rysunek przedstawia
[[Gizarma|gizarmę]] - to zachodnioeuropejska broń, wywodząca się prawdopodobnie od francuskiego narzędzia do trzebienia krzaków -
za jej polski odpowiednik można uznać [[Rohatyna|rohatynę]].

Kolejny rysunek przedstawia odmiany plebejskiej (i chłopskiej) broni drzewcowej - są to kolejno [[Kosa_Bojowa|kosa bojowa]] z
wyszczególnionymi metalowymi okuciami (1) wzmacniającymi mocowanie, [[Sierp_bojowy|sierp bojowy]], [[Widły_bojowe|widły bojowe]] z
ostrymi zębami (2) odstającymi od poprzecznej do drzewca sztabki jak w [[Młot_Lucereński|młocie lucereńskim]], [[morgenstern]] - czyli
"po swojsku" ''gwiazda zaranna'' - forma maczugi, jej nazwa często przypisywana jest również odmianie [[Kiścień|kiścienia]].
Za [[morgenstern|morgensternem]] przedstawiono [[korbacz]].

Ostatni rysunek przedstawia [[Cep_bojowy|cep bojowy]]. Jego części to: (3) wzmocniony ostrymi okuciami bijak, (4) metalowe ogniwa
zwane cepigami, (5) cepisko, wykonane najczęściej z dębu, zwane również dzierżakiem.

[[Grafika:Bronie drzewcowe - przyklady copy.png|center]]

Na rysunku poniżej jako pierwsza pokazana została [[partyzana]], która w okresie swej największej świetności na zachodzie Europy
wyparła [[Halabarda|halabardę]], następnie jest [[glewia]] - używana już w XII wieku we Włoszech, rozpowszechniona w Europie w XIV wieku -
grot o formie jednosiecznego noża, później uzupełniony o kłujące pionowe kolce widoczne na rysunku. Drzewce glewii miało długość
od 2 do 2,5 metra. Od XVI wieku [[glewia]] stała się bronią paradną (zresztą to samo spotkało w końcowym okresie ich rozwoju
[[Halabarda|halabardę]] oraz [[Partyzana|partyzanę]]). Broń podobna do [[Glewia|glewii]] wykształciła się w Japonii - była to
[[naginata]]. Ostatni pokazany jest [[berdysz]] - broń szczególnie znana wojskom polskim z walk z Moskwą, aczkolwiek w Europie używana
już od XIV wieku. Jest to broń w postaci olbrzymiego [[Topór_Bojowy|topora bojowego]] na stylisku o długości przekraczającej 150 cm,
a więc kolejna broń na pograniczu dwóch klas - broni drzewcowych i obuchowych.

[[Grafika:Bronie_drzewcowe_-_przyklady2.png|center]]



== Bronie drzewcowe na Arkadii ==

=== Ishtar ===

* szeroka ogromna partyzana
* długa prosta gizarma
* runiczna długa halabarda 
* zdobiona azurowa partyzana      
* srebrzysta ciężka halabarda  
* czerniona prosta naginata     
* oficerska smukla partyzane    
* kunsztowny spiżowy trojząb  
* kaedweńska bojowa halabarda
* potezna runiczna rohatyna
* dluga szablasta naginata  	 
* brazowy trojdzielny szponton
* czarna długa pika 
* czarna kosa bojowa 
* daevońska oficerska partyzana 
* daevońska prosta gizarma
* dluga ostra rohatyna
* starożytna elfia włócznia 

=== Imperium ===

==== Bretonia ====

* [[Ciezkie nieporeczne widly]]
* [[Lekki poreczny sierp]]
* [[Nietypowa polksiezycowata halabarda]]
* [[Paradna kunsztowna halabarda]]
* [[Sekata dluga glewia]]
* [[Zwykla zakrzywiona kosa]]

==== Imperium ====

* [[Ciezka dluga halabarda]]


* długa dwustronna naginata    
* stara wysłużona halabarda   
* krótka matowa halabarda    
* czarna zdobiona halabarda  
* stara rzeźbiona włócznia  
* krótka jednoręczna włócznia 
* krótka poszczerbiona włócznia 
* lekki stalowy trójząb 
* matowa prosta halabarda
* misterna elfia wlocznia
* potezna runiczna rohatyna
* dluga szablasta naginata  	 
* brązowy trąjdzielny szponton	 
* ciężka matowa halabarda
* czarna smukla glewia 
* nulnijski długi ronkon 
* długa chłopska kosa
* olbrzymia zielonkawa halabarda
* pięciostopowa prosta włócznia 
* stalowa długa włócznia
* stalowoszara falista partyzana 
* stara popekana wlocznia
* stara wysluzona halabarda 
* szarawa dluga halabarda
* szeroka posrebrzana glewia

=== Magiczne ===

* adamantytowa szpiczasta partyzana 
* ogromny ognisty trójząb
* srebrzysta kosa bojowa 
* zdobiony haftowany sztandar

[[Kategoria:Bron]]
[[Kategoria:Bronie drzewcowe]]